قبل از تولد فرزند دوم، والدین باید فضای خانه را برای این اتفاق مهم آماده سازند. در بعضی از خانواده ها هنگام تولد فرزند دوم، فرزندان اول دچار مشکلات روحی و روانی می شوند و عکس العمل های غیر طبیعی از آن ها سر می زند که والدین باید با آگاهی کافی با این کودکان رفتار کنند تا دچار سرخوردگی و افسردگی نشوند. این امر مستلزم آن است که والدین محیط خانه را برای آمدن فرزند دوم آماده سازند و به فرزند اول برای آمدن کودکی دیگر به منزل و چگونگی رفتار با آن نیز توضیحاتی ارائه دهند. گاهی اوقات رسیدگی نکردن به موقع به نیازهای فرزند اول، می تواند صدمات شدید روحی برای او در پی داشته باشد و حس حسادت نسبت به فرزند دوم ایجاد کند. یکی از بانوانی که فرزند دومش به تازگی به دنیا آمده است، در این باره اظهار می دارد: از زمانی که دومین فرزندم به دنیا آمده، فرزند اولم گوشه گیر شده است و با این که سعی می کنم وقت بیشتری برای او بگذارم اما او حالت تدافعی دارد و با من به خوبی رفتار نمی کند.
«سعیدی» ادامه می دهد: زمانی که فرزند دومم به رسیدگی نیاز دارد، سعی می کنم دور از چشم فرزند اولم این کار را انجام دهم. با این وجود او باز هم از این که فرزند دیگری به خانواده آمده و تا حدودی وقت زیادی از ما را به خود اختصاص داده بسیار ناراحت است.وی می افزاید: قبل از تولد فرزند دومم با فرزند اولم درباره آمدن کودکی به خانواده و این که می تواند با او بازی کند صحبت و کاملاً او را آماده کردم، اما اکنون که دومین فرزندم به دنیا آمده رفتار مناسبی با او ندارد.شهروندی دیگر با بیان این که فاصله سنی مناسب باید بین کودکان حفظ شود، اظهار می دارد: باید فاصله تولد فرزند اول و دوم در حدی باشد که فرزند اول تا حدودی بزرگ تر شود و بعضی از مفاهیم را بتواند درک کند.«اسدی» ادامه می دهد: هر دو فرزندم پسر هستند و تصور می کردیم که می توانند هم بازی خوبی برای یکدیگر باشند اما اکنون نتیجه کاملاً برعکس است زیرا اولین فرزندم احساس می کند من و پدرش دیگر او را دوست نداریم و به او توجه نمی کنیم.وی می افزاید: همسرم وقت بیشتری برای دومین فرزندم می گذارد و مدام به او رسیدگی می کند و این موضوع باعث تحریک شدن حسادت فرزند اولم نسبت به برادرش شده است و زمانی که ما نیستیم سعی می کند به او آسیب برساند.
درباره این مشکلات، یک کارشناس ارشد مدیریت آموزشی و پژوهشگر مسائل اجتماعی عنوان می کند: در چنین مواردی باید به فرزند اول مسئولیت داد و تا جایی که در توان او است در انجام امور مربوط به فرزند دوم باید از او کمک گرفت.
«فریبا باقری» ادامه می دهد: اگر تمام امور فرزند دوم را والدین به طور مستقیم انجام دهند، حسادت فرزند اول تحریک می شود و تصور می کند پدر و مادر به او رسیدگی نمی کنند.وی می افزاید: در چنین شرایطی فرزند اول سعی می کند زمانی که والدین نیستند کودک دوم را اذیت کند یا نسبت به او بی احساس رفتار می کند.وی اظهار می دارد: آموزش فرزند دوم نیز باید از طریق فرزند اول انجام شود و با الهام از مفاهیم مختلف، حس اهمیت دادن به یکدیگر و نوع دوستی را در فرزند اول تقویت کرد.
به گفته وی، برادر و خواهر با کشمکش هایی که با هم دارند می توانند مسائل مختلف اجتماعی را در آینده فرا گیرند و والدین نیز در این میان با جهت دهی صحیح راه درست را به آن ها نشان دهند.
«باقری» با تأکید بر این که نباید اصل تشویق در فرزندان اول را فراموش کرد، عنوان می کند: هنگامی که فرزند اول کار اشتباهی انجام می دهد و یا فرزند دوم را آزار می‌دهد پدر و مادر باید این اشتباه او را نادیده بگیرند تا کودک احساس کند که والدین او را هم چون گذشته دوست دارند و از خطای او می گذرند.وی می افزاید: در این شرایط، هنگامی که دیگر این کار تکرار نشد می توان فرزند اول را تشویق کرد تا دیگر آسیبی به فرزند دوم نرساند و با او به خوبی رفتار کند.
یک کارشناس ارشد روان شناسی هم در این باره با بیان این که والدین قبل از تولد فرزند دوم باید محیط خانه را به لحاظ روانی، اجتماعی و اقتصادی آماده کرده باشند، بیان می کند: باید فرزند اول را برای پذیرش عضو جدیدی در خانواده به لحاظ روحی آماده کرد و هم چنین باید فاصله سنی بین فرزندان با یکدیگر رعایت شود.«طالبی» می افزاید: کارشناسان به طور معمول در این زمینه، فاصله سنی ۳ تا ۵ سال را مناسب می دانند زیرا فرزند اول تا حدودی در این فاصله سنی به بلوغ اجتماعی می رسد.
وی خاطر نشان می کند: نوع رفتار والدین با یکدیگر و ارتباط آن ها با اعضای خانواده می تواند روی فرزند اول تأثیر بگذارد ، در غیر این صورت تبعات منفی آن می تواند در فرزند اول حسادت را به طور رفتاری بروز دهد. وی خاطر نشان می کند: فرزندان اول که دچار حسادت نسبت به کودک تازه به دنیا آمده می شوند حالت های خودخوری پیدا می کنند و ممکن است علایمی مانند گریه بی دلیل، اضطراب، شب ادراری و راه رفتن در خواب بروز دهند یا به کودک آسیب برسانند.وی عقیده دارد: این رفتار فرزندان مسئولیت والدین را بیشتر می کند و نباید در حضور فرزند اول به فرزند دوم بیش از حد توجه نشان دهند و یا از نظر جنسیتی بین بچه ها تفاوت قائل شوند.وی با بیان این که شخصیت هر فرد در دوران کودکی شکل می گیرد، عنوان می کند: والدین هر ۲ با هم باید نسبت به فرزند اول توجه نشان دهند و خواسته های منطقی او را برآورده سازند تا احساس نکند که با آمدن عضوی جدید موقعیت او متزلزل شده است.
منبع:روزنامه خراسان شمالی
